Hagia Sophia me 3.5 milionë vizitorët e saj në vit dhe arkitekturën, historinë dhe artin e mrekullueshëm është një nga atraksionet më të rëndësishme turistike në Stamboll. Pamja e saj befasuese me përmasat e mëdha dhe unike në vendndodhjen më të bukur dhe historike të Stambollit e bën atë numrin 1 në listën e turistëve.
Mos humbni asnje bukuri te Stambollit, perfito nga oferta e Max Travel 3 ditë në Stamboll
Hagia Sophia shërbeu si kishë për të krishterët për rreth 1000 vjet dhe 500 vjet si xhami për myslimanët. Pra do të thotë, Hagia Sophia ka qenë një shtëpi kulti për të krishterët dhe besimtarët myslimanë për rreth 1500 vjet dhe ka nderuar të dy fetë me lavdinë e saj.
Një histori e shkurtër e Hagia Sophia
Perandori Konstantin i Perandorisë së Romës Lindore themeloi qytetin e tij perandorak në vitin 324 me emrin e tij “Kostandinopojë”. Para Konstandinopojës, ishulli quhej “Bizanton”, por bizantinët kurrë nuk e quanin veten bizantinë. Ata e shihnin veten si romakë.
Pra, kur perandori filloi të ndërtonte kryeqytetin e tij të ri, Hagia Sophia ishte një nga ndërtesat e para që u ndërtua, por nga materiali prej druri. Historia e Hagia Sophia siç e shihni sot daton në vitin 537 pas Krishtit, por më parë, në të njëjtin vend, kishte dy kisha me çati druri më të vogla në përmasa dhe të shkatërruara për arsye të ndryshme.
Hagia Sophia e dytë është djegur nga rivalët në 532 gjatë periudhës së perandorit bizantin Justinian. Revolta quhet revolta e Nikës pasi njerëzit këndonin këtë fjalë që do të thotë “pushto”. Argëtimet e hipodromit të quajtur “Cirku” ishin vendi kryesor për ngjarjet dhe ceremonitë publike dhe perandorake. Këtu blutë dhe të gjelbërt po grinden dhe po argëtonin perandorin dhe banorët e qytetit. Në vitin 532, Blutë dhe të Gjelbërit organizojnë një revoltë kundër politikës financiare të Justinianit me popullsinë e qytetit dhe djegin Hagia Sophia.
Kush e ndërtoi Hagia Sophia?
Pas shtypjes së revoltës, perandori Justinian vendos të ndërtojë një kishë të re që do të jetë qendra e krishterimit në botë. Ai fton dy inxhinierë Anthemius nga Tralles dhe İsidore nga Miletos për të projektuar kishën e tij të ëndrrave. 100 asistentë arkitektë me 100 punëtorë për secilin punuan nën dy arkitektë kryesorë gjatë ndërtimit të kishës. Të dhënat e shkruara konfirmojnë gjithashtu se rreth 10.000 njerëz kanë punuar në ndërtim.
Kur perandori Justinian e sheh atë në inaugurim, ai bërtet duke thënë: “Solomon, të kam kaluar”. Në atë kohë, kishte kisha të mëdha me kupola të mëdha në Romën Perëndimore dhe në botën e krishterë evropiane, por ishte e para në Lindje dhe më e madhja nga të gjitha kishat në botë. Ajo mbeti e tillë deri në ndërtimin e Kishës së Shën Palit në Londër, Kishës së Shën Pjetrit në Romë dhe Kishës Duomo në Milano.
Nga Kostandinopoja në Stamboll
Kur trupat osmane nën udhëheqjen e Sulltan Fatih Mehmetit II pushtojnë Kostandinopojën në 1453, ata vendosin ta bëjnë atë kryeqytetin e tyre. Pasi Fatih kishte një synim të tillë më parë, ai u përpoq ta merrte qytetin me një nivel minimal të shkatërrimit dhe i pengoi ushtarët e tij të shkatërronin qytetin.
Nga Hagia Sophia në Ayasofya
Pas pushtimit të Kostandinopojës, Sulltani vendos ta shndërrojë Hagia Sophia-n në një xhami perandorake duke i shtuar kishës minaren e parë dhe atributet e tjera islame. Osmanët po përpiqeshin të ruanin origjinalitetin e qyteteve dhe monumenteve historike në vend që t’i shkatërronin ato.
Në të njëjtën mënyrë, Hagia Sophia ruan emrin e saj me disa ndryshime si ‘Ayasofya’ dhe mozaikët e saj ari dhe blu nuk shkatërrohen, por me urdhër të Sulltan Mehmetit II, mbulohen ose suvatohen. Kjo është arsyeja kryesore pse mozaikët janë ruajtur me shekuj dhe sot i shohim ende në mure. Ayasofya me emrin e ri, minaret dhe identitetin e ri islamik hyn në një fazë të re si xhamia kryesore e qytetit perandorak të osmanëve.
Nga Osmanët në Republikën e re të Turqisë
Pas rënies së Perandorisë Osmane, Republika e re e Turqisë u shpall në vitin 1923. Ayasofya funksionon si muze që nga viti 1935. Me pak fjalë, siç e shihni, kjo ndërtesë e mrekullueshme ka dëshmuar tre qytetërime që vijnë e shkojnë duke qëndruar aty. Bizantinët, osmanët dhe tani Republika e Turqisë. Imagjinoni sa miliona njerëz, pavarësisht se janë të krishterë apo myslimanë, janë falur brenda kësaj ndërtese.
Disa fakte për Hagia Sophia që duhet përmendur
- Hagia Sophia është një shembull i mahnitshëm i harmonisë dhe tolerancës midis feve
- Kostandinopoja dhe Hagia Sophia janë dhurata për Virgjëreshën Mari
- Hagia Sophia ka qenë një nga mrekullitë e botës
- Hagia Sophia ishte kisha dhe xhamia më e pasur gjatë bizantinëve dhe osmanëve
- Hagia Sophia është restauruar për katër herë
- Arkitektura e Hagia Sophia ka qenë një frymëzim për kishat dhe xhamitë e mëvonshme
- Pasja e kupolës më të madhe përfaqësonte qiejt dhe përjetësinë
- Hagia Sophia do të thotë “Dituria e Shenjtë”
- Xhamia Blu dhe Hagia Sophia janë vende të ndryshme
- Nuk duhet të mbuloheni për të hyrë në Hagia Sophia
Si mund të shkoni në Hagia Sophia?
Mënyra më e mirë për të arritur atje është me tramvaj linja blu T1 Kabatash-Bagcilar. Nëse jeni afër Eminonu, Sirkeci, Aksaray, Beyazit, Kapali Carshi ose Gulhane, mund të ecni dhe të shijoni atraksionet turistike, qindra dyqane dhe kafene ose të merrni një tramvaj për disa ndalesa. Një mundësi tjetër është sigurisht të merrni një taksi, por mos harroni të bëni pazare për çmimin dhe të jeni të vetëdijshëm që shoferi të mos ju çojë atje nga një rrugë e gjatë.
Për fat të mirë, nuk ka asnjë kufizim për të bërë një foto. Mund të bëni fotografi brenda pa blic.
Mos e humbisni mundësinë për të parë Hagia Sophia përderisa jeni për 3 ditë në Stamboll me ofertën e Max Travel. 
